Alkoholizm u kobiet – co go cechuje i jak leczyć alkoholizm?

Specyfika kobiecego alkoholizmu

Dla alkoholika picie to ratunek przed własnymi emocjami. Picie poprawia nastrój. Pomaga poczuć się lepiej, ukoić napięte nerwy. Stan upojenia daje złudzenie rozwiązania wszystkich problemów i odzyskania kontroli nad własnym życiem. Alkoholizm wiąże się też z zaprzeczeniem. Osoba uzależniona często nie dopuszcza do siebie krytyki w kwestii picia i swojego zachowania.

Choć efekty uzależnienia są podobne dla obu płci, między kobiecym a męskim alkoholizmem są istotne różnice. Kobiety częściej sięgają po alkohol ze względów emocjonalnych i psychicznych. Problemy związane z sytuacją domową, stany depresyjne i lękowe, poczucie winy lub niezrozumienia, brak spełnionych ambicji, wszelkiego rodzaju traumy i inne okoliczności wywołują silne uczucia i prędzej wpędzają je w nałóg niż mężczyzn. Co gorsza, alkohol może tego rodzaju emocje pogłębić, potęgując stany lekowe czy depresję.

Kobiety szybciej się także upijają, co wynika z różnic w metabolizmie alkoholu. Kobiecy organizm jest bardziej podatny na jego toksyczny wpływ. Gorzej znosi regularne spożywanie alkoholu. Wszystko to przez szybsze wchłanianie etanolu w przewodzie pokarmowym oraz większą zawartość tkanki tłuszczowej niż u mężczyzn. Ponadto, alkoholizm u kobiet prowadzi do częstszego niż u mężczyzn uszkodzenia mięśnia sercowego. Zwiększa ryzyko uszkodzenia wątroby i wystąpienia zapalenia trzustki, zaburza cykl menstruacyjny, przyspiesza menopauzę. Skutki picia są o wiele bardziej dotkliwe dla kobiet.

Terapeuci wskazują również, że kobietom trudniej uświadomić sobie wagę problemu, a więc i wyjście z alkoholizmu jest większym wyzwaniem. Łatwiej im znaleźć wymówki i usprawiedliwienia. Jednocześnie znajdują się pod większą presją społeczną i szybciej odczuwają negatywne konsekwencje psychologiczne choroby. To jeden z powodów, dla których kobiecy alkoholizm nierzadko staje się zaskoczeniem dla bliskich. Panie częściej ukrywają swój problem, pijąc w samotności.

Należy przy tym zauważyć, że tradycyjnie nałóg dotykał przede wszystkim kobiety w późniejszym wieku. Ze względu na zmieniającą się kulturę picia, coraz częściej – np. przez naśladowanie zachowania mężczyzn – problem alkoholizmu zaczyna dotyczyć młodszych pań. Sporym problemem jest także sytuacja, gdy partner kobiety nadużywa alkoholu.

Zarazem alkoholizm niekoniecznie oznacza upijanie się do nieprzytomności. To paniom rzadziej się zdarza niż panom. Znaczenie ma moment utraty kontroli nad spożywaniem alkoholu. Gdy zmienia się ono w nawyk i konieczność, tym samym staje się ono nałogiem. Alkoholizm nie dotyczy też tylko osób z tzw. marginesu społecznego i nie musi od razu do niego prowadzić. Statystyczna alkoholiczka dużo częściej niż alkoholik jest dobrze usytuowana i wykształcona.

Sposoby leczenia alkoholizmu

Alkoholizm nie jest chorobą łatwą do wyleczenia. Można z niej jednak wyjść, pozostając w abstynencji przez lata. Kluczem jest chęć zmiany oraz uświadomienie sobie problemu alkoholowego przez osobę uzależnioną. Dla wielu ten pierwszy krok bywa najtrudniejszy. Bardzo potrzebne jest wówczas wsparcie osób najbliższych.

W leczeniu alkoholizmu stosowane są dwie metody – terapia psychologiczna oraz leczenie farmakologiczne. I to ten pierwszy sposób jest ważniejszy. Leki mogą być jedynie wsparciem procesu wychodzenia z alkoholizmu. Terapia odbywa się albo podczas spotkań grupowych, albo w trakcie sesji indywidualnych. Wybór formy zależy od podejścia pacjenta. Praca w grupie może zapewnić tak potrzebne wsparcie w procesie leczenia, ale dla niektórych osób to zbyt stresogenne doświadczenie. Tacy pacjenci wybiorą indywidualne spotkania z psychoterapeutą. Oba rodzaje terapii są jednak równie skuteczne.

Leczenie alkoholizmu zależy od źródła problemu. Dlatego na początku analizuje się, co jest przyczyną nałogu. Pozwala to podjąć próbę znalezienia właściwego rozwiązania, a przede wszystkim wyeliminowania potrzeby radzenia sobie z sytuacją przy pomocy alkoholu. Rozwiązanie problemu u kobiet często skupia się na sferze emocjonalnej i psychice. Jednocześnie paniom trudniej się przez to otworzyć i zacząć proces leczenia. Ze względu na mniejszą akceptację społeczną, alkoholiczki mają więcej barier do pokonania zarówno jeśli chodzi o początek leczenia, jak i kontynuowanie terapii. Warto też niestety podkreślić, że panowie często są pilnowani przez żony i namawiani do terapii, podczas gdy kobiety rzadziej mogą liczyć na wsparcie mężów i rodziny w procesie wyjścia z alkoholizmu. Osobna kwestia to leczenie farmakologiczne.

Wszywki alkoholowe – czym są i jak działają?

Należy zaznaczyć, że czym innym jest leczenie farmakologiczne w leczeniu odwykowym, a czym innym leczenie alkoholizmu przy użyciu środków takich jak disulfiram. Leczenie odwykowe wykorzystuje nie tylko zabiegi medyczne, ale i terapię psychologiczną. Jego pierwszym etapem jest detoks alkoholowy. W jego trakcie stosuje się leki uspokajające. Podaje się mikroelementy i witaminy, aby uzupełnić ich niedobory i przywrócić prawidłowe działanie organizmu. Celem jest przeciwdziałanie objawom odstawienia alkoholu takich jak rozdrażnienie, drżenie mięśni, pobudzenie nerwowe, bóle głowy, nudności, a nawet halucynacje czy nieregularne bicie serca. Po takim leczeniu przechodzi się do terapii uzależnienia, co oznacza sesje grupowe oraz indywidualne. Wówczas może też być zastosowany disulfiram, dawniej znany jako esperal, czyli wszywka alkoholowa, która jest elementem wspomagającym terapię.

Choć esperal nie jest produkowany od lat, nazwa marketingowa leku wciąż jest używana, kiedy mowa o wszywce alkoholowej. Preparat tworzył właśnie disulfiram – substancja zaburzająca metabolizm alkoholu w organizmie. Nie tyle leczy on z alkoholizmu, ile działa odstraszająco. Disulfiram sprawia, że po spożyciu alkoholu chorego dotyka nieprzyjemna i silna reakcja organizmu. Objawy obejmują zaczerwienienie twarzy, pocenie się, nudności, bóle głowy, obniżenie ciśnienia krwi, duszności. Przypominają zwielokrotnione efekty zatrucia alkoholowego, czyli kaca. Ma to zniechęcać uzależnionego do picia.

Lek w formie tabletki jest wprowadzany pod skórę najczęściej w okolicach łopatki lub na pośladku. Chirurg nacina w wybranym miejscu skórę i umieszcza w niej specyfik, który stopniowo uwalnia się do organizmu w ciągu kilku kolejnych miesięcy. Przyjmuje się, że działa przynajmniej przez 8 miesięcy, aczkolwiek doświadczenia pacjentów i lekarzy wskazują, że okres ten może trwać nawet 12 miesięcy. Implantacja disulfiramu jest bezpieczna, jako że jest to drobny zabieg chirurgiczny. Specyfik nie daje skutków ubocznych, o ile nie wejdzie w interakcję z alkoholem. Oznacza to zarazem, że należy unikać leków, kosmetyków, perfum, nawet płynów do płukania jamy ustnej, które mogłyby go zawierać. Cena wszywki alkoholowej zależy m.in. od dawki i miejsca podania leku, wieku i wagi pacjenta, jego stanu zdrowia. Sam disulfiram nie leczy alkoholizmu, dlatego jego skuteczność bywa podważana. Lek pomaga jednak utrzymać abstynencję przez długi czas, co może pozwolić na przeprowadzanie skutecznej terapii psychologicznej.