Cholesterol – co warto wiedzieć?
Cholesterol to nazwa organicznego związku chemicznego, który jest niezbędny, aby organizm mógł prawidłowo funkcjonować. Jego poziom we krwi jest uzależniony od różnych czynników, do których zalicza się m.in. ogólny stan zdrowia, dietę czy aktywność fizyczną. Większość cholesterolu wytwarzana jest przez organizm, zwłaszcza w wątrobie – jedynie w niewielkiej części jest on dostarczany wraz z pokarmem. Zbyt wysokie stężenie cholesterolu we krwi znacząco zwiększa ryzyko wystąpienia zawału serca, udaru mózgu czy choroby niedokrwiennej serca – ryzyko to jest 3 razy wyższe w porównaniu do osób, których profil lipidowy jest prawidłowy.
Rodzaje cholesterolu
Cholesterol dzieli się na „zły” oraz „dobry”. „Złym” nazywana jest lipoproteina LDL, natomiast „dobrym” lipoproteina HDL. Różnią się one między sobą zarówno budową, jak i tym, jak wpływają na ludzki organizm. Mianem HDL określa się lipoproteiny cechujące się wysoką gęstością. Ten typ cholesterolu odpowiada za wiązanie zbędnych lipoprotein i przenoszenie ich do wątroby. Tam są one magazynowane, przetwarzane lub wydalane z żółcią. Przynajmniej raz w roku należy sprawdzić poziom HDL, ponieważ jest on tzw. czynnikiem przesiewowym w kierunku zespołu metabolicznego czy choroby niedokrwiennej serca.
LDL to lipoproteina o niskiej gęstości, a jej zadaniem jest transport komórek cholesterolu z wątroby do każdej komórki ciała. Nadmiar tego typu cholesterolu powoduje uszkodzenia komórek ścian tętnic, przez co powstają blaszki nazywane miażdżycowymi, które zwężają tętnice wieńcowe. Nadmiar LDL występuje przede wszystkim u osób z nadwagą, palących, a także narażonych na przewlekły stres – więcej na ten temat przeczytać na stronie https://poznajsienatluszczach.pl/2016/07/11/cholesterol/.
Jakie się normy cholesterolu?
Całkowite stężenie cholesterolu we krwi nie powinno przekraczać 190 mg/dl – takie normy obowiązują w Polsce. Przy tym poziom cholesterolu LDL nie powinien przekraczać 115 mg/dl, natomiast przy chorobie wieńcowej, stanie po udarze mózgu, przewlekłej chorobie nerek, miażdżycy innych tętnic czy cukrzycy z powikłaniami narządowymi norma wynosi poniżej 70 mg/dl. U osób cierpiących na cukrzycę bez powikłań narządowych lub w 3 stadium przewlekłej choroby nerek poziom cholesterolu LDL nie może przekraczać 100 mg/dl.
Cholesterol HDL nie powinien być wyższy niż 40 mg/dl u mężczyzn oraz 45 mg/dl u kobiet. Ponadto ważne jest również stężenie trójglicerydów, które nie może przekraczać 150 mg/dl. Są to normy ustanowione przez Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne. Co ciekawe, w USA normy są o 100 jednostek wyższe, a w niektórych państwach nie stosuje się ich w ogóle.
Jak obniżyć poziom cholesterolu?
W celu określenia czy stężenie cholesterolu jest prawidłowe, należy zbadać poziom obu frakcji. Najgroźniejszy dla zdrowia jest zbyt wysoki poziom LDL w połączeniu z niskim poziomom HDL – taki układ sprawia, że ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia jest bardzo wysokie. Pierwszą kwestią w takim wypadku jest zmiana diety – należy pamiętać, że najlepszym źródłem tłuszczów są kwasy tłuszczowe jedno- i wielonienasycone. W przypadku osób mających nadwagę cholesterol można skutecznie obniżyć, gubiąc zbędne kilogramy. Jeśli działania te nie przyniosą rezultatów, to konieczna jest farmakoterapia.
