Infekcje intymne często dotykają kobiety ze względu na to, że ich anatomia sprzyja różnego rodzaju zakażeniom. Z tego powodu objawy typowe dla schorzeń dróg rodnych wywołanych przez wirusy, bakterie lub grzyby na wizytach ginekologicznych zgłaszane są przez sporą część pacjentek. Pieczenie, upławy, zaczerwienienie czy świąd w okolicach intymnych to typowe symptomy świadczące o tym, że Doszło do zakażenia. Z tego powodu warto zainteresować się profilaktyką infekcji intymnych. Czasami jednak, zwłaszcza u kobiet, u których schorzenie to ma charakter nawrotowy, walka z nim nie jest prosta. Jak radzić sobie z infekcjami intymnymi? Podpowiadamy.
Rodzaje infekcji intymnych
Wyróżnia się kilka rodzajów infekcji intymnych, które klasyfikowane są w zależności od ich przyczyny. Czynnikami chorobotwórczymi, które doprowadzają do zakażenia dróg rodnych, mogą być:
- Bakterie – wówczas mamy do czynienia z bakteryjnym zapaleniem pochwy, czyli tzw. waginozą bakteryjną. Schorzenie to rozwija się w sytuacji, kiedy dojdzie do zaburzenia proporcji między pałeczkami kwasu mlekowego a bakteriami beztlenowymi. Wówczas chorobotwórcze bakterie zwiększają swoją liczebność, co powoduje zaburzenie pH pochwy i dalszy rozrost bakterii beztlenowych. Przyczyną takich infekcji może być antybiotykoterapia, ale także nieprawidłowa higiena intymna czy kontakty seksualne.
- Grzyby – w takim przypadku mamy do czynienia z grzybiczym zapaleniem pochwy, czyli tzw. grzybicą pochwy. Schorzenia te nazywane są również kandydozą lub drożdżycą, ponieważ w większości przypadków wywoływane są przez drożdżaki z gatunku Candida albicans, a z tym czynnikiem chorobotwórczym możemy zetknąć się na przykład w publicznych toaletach, podczas wizyt na basenie czy podczas kontaktów seksualnych.
- Pasożyty – powodują pasożytnicze zapalenie pochwy, nazywane też rzęsistkowicą pochwy. Zakażenie takie wywoływane jest przez jeden z pierwotniaków, jakim jest rzęsistek pochwowy. Zarazić się nim możemy, korzystając z tych samych ręczników, co osoba chora lub poprzez kontakt seksualny.
- Wirusy – istnieje kilka wirusów, które mogą wywoływać zakażenia dróg rodnych. Wśród najpopularniejszych wymienia się jednak wirusa HSV, czyli opryszczki narządów płciowych, który przenoszony jest drogą płciową.
Infekcje intymne mogą mieć również podłoże mieszane. Wśród najczęściej występujących wymienia się infekcje grzybiczo-bakteryjne, w przypadku których za ich rozwój odpowiadają dwa czynniki chorobotwórcze, czyli grzyby i bakterie.
Przyczyny infekcji intymnych
Schorzenia, które rozwijają się w obrębie kobiecych dróg rodnych, bardzo często spowodowane są przez zaburzenia flory bakteryjnej pochwy. Warto mieć świadomość, że w pochwie żyje kilkaset milionów organizmów, w których dominującym gatunkiem są pałeczki kwasu mlekowego (95%). Jeżeli jednak dojdzie do nadmiernego rozrostu tych mikroorganizmów, których zawartość zazwyczaj nie przekracza 5%, dochodzi do zmiany pH pochwy ze środowiska kwaśnego na zasadowe. W takich warunkach, a więc wtedy kiedy pH pochwy jest wyższe niż 4, dochodzi do nadmiernego rozrostu “złych” bakterii i grzybów, które przy niższym pH nie miałyby szans na to, by się w sposób niekontrolowany rozwijać. Istnieje szereg czynników, które mogą być pośrednią przyczyną rozwoju infekcji intymnych. Dlatego warto je znać, aby stosując odpowiednią profilaktykę, przeciwdziałać niekorzystnym skutkom nadmiernego rozwoju czynników chorobotwórczych. Wśród przyczyn infekcji intymnych wymienia się:
- stosowanie antybiotykoterapii zarówno dopochwowej, jak i doustnej,
- nieprawidłową higienę miejsc intymnych, w tym stosowanie w nieodpowiedni sposób płynów do higieny intymnej,
- ciążę i połóg,
- ogólne osłabienie organizmu i spadek odporności,
- stosowanie antykoncepcji hormonalnej,
- dużą aktywność seksualną i częstą zmianę partnerów,
- palenie papierosów,
- częste korzystanie z publicznych toalet, basenów lub saun,
- stosowanie irygacji i tzw. nasiadówek,
- noszenie zbyt obcisłej bielizny,
- zaburzenia o podłożu hormonalnym,
- nadmierny stres,
- nieprawidłową dietę,
- okres menopauzy,
- niewyrównaną cukrzycę.
Objawy infekcji intymnych
Objawy infekcji intymnych mogą się nieco różnić, w zależności od tego, jaki czynnik chorobotwórczy wywołał zapalenie. Zazwyczaj jednak kobiety obserwują upławy, podrażnienie i pieczenie okolic intymnych, obrzęk błony śluzowej czy ból, zwłaszcza podczas stosunku, a także ogólny dyskomfort. Jednym z pierwszych objawów, które powinny skłonić nas do wizyty u ginekologa, jest zmiana wyglądu wydzieliny z pochwy, która przybiera na przykład kremowe zabarwienie i brzydko pachnie.
Ze względu na to, że nawet u połowy kobiet infekcje intymne nie wywołują wyżej wymienionych objawów, zwłaszcza jeżeli mowa o schorzeniach wywołanych przez bakterie, pacjentki często są zaskoczone diagnozą ginekologa, która pada zupełnie przypadkowo podczas rutynowej wizyty. Jakie objawy infekcji intymnych wywołują poszczególne czynniki chorobotwórcze?
Bakteryjne infekcje intymne, czyli waginoza bakteryjna można rozpoznać poprzez zmianę wyglądu wydzieliny z pochwy, a także jej zapachu. W przebiegu takich schorzeń może ona przybierać szare zabarwienie i cechować się rybim zapachem.
Grzybicze infekcje bakteryjne, czyli drożdżyca lub kandydoza sromu i pochwy charakteryzują się bólem pochwy, a także okolic warg sromowych. W takim przypadku dodatkowo może wystąpić świąd pochwy, a także jej obrzęk i zaczerwienienie oraz ból podczas oddawania moczu. Czasami dochodzi też do pęknięcia błony śluzowej miejsc intymnych. Infekcje grzybicze wyróżniają się również serowatą wydzieliną, która ma konsystencję twarogu, lecz jest bezwonna.
Warto również wiedzieć o tym, że w przypadku infekcji bakteryjnych objawy często rozwijają się stopniowo i na początku możemy nie zdawać sobie sprawy z tego, że coś dzieje się w naszym organizmie. Dopiero po pewnym czasie kobiety zwykle zauważają upławy o wodnistej konsystencji i rybim zapachu. Z kolei w przypadku infekcji grzybiczych objawy zwykle pojawiają się nagle i pierwszym symptomem takich schorzeń są zwykle upławy przypominające swoją konsystencją twaróg.
Leczenie infekcji intymnych
Kiedy zauważymy objawy mogące świadczyć o tym, że jakiś patogen zaatakował nasze drogi moczowe lub mamy zapalenie sromu i pochwy, wówczas powinniśmy jak najszybciej udać się do lekarza, który podczas badania ginekologicznego, na podstawie naszych objawów, a także pobierając wymaz z pochwy, będzie w stanie określić, z jakim typem infekcji intymnej mamy do czynienia. Ginekolog, w zależności od tego, jaki patogen wywołał u nas stan zapalny, może zaproponować nam leczenie doustne lub dopochwowe.
Leczenie stanu zapalnego pochwy i sromu zależy od patogenu, który go wywołał. W przypadku waginozy bakteryjnej konieczne jest wykorzystanie specjalnych antybiotyków, które podawane są doustnie, w postaci globulek dopochwowych lub kremu dopochwowego. Podczas stosowania antybiotyków, które wydawane są na receptę i przepisywane przez lekarza ginekologa, warto stosować dodatkowo ochronę w postaci probiotyków, aby wspomóc florę bakteryjną i środowisko pochwy.
Mimo że leczenie infekcji bakteryjnych antybiotykoterapią jest obecnie standardem w medycynie i przynosi bardzo dobre efekty, to jednak u niektórych kobiet dochodzi do nawrotu objawów. Nawracające infekcje intymne u kobiet czasami wymagają pogłębienia diagnostyki. Co więcej, w przypadku kobiet, u których często dochodzi do nawrotów infekcji bakteryjnych, lekarz może zaproponować takiej pacjentce pewien schemat działania, dzięki któremu już wtedy kiedy kobieta zauważy pierwsze objawy, będzie mogła samodzielnie je zniwelować, zanim dojdzie do nadmiernego rozrostu czynników chorobotwórczych.
Grzybicze infekcje intymne takie jak kandydoza pochwy stosuje się również doustne lub miejscowe leki tylko, że przeciwgrzybicze. Część z nich dostępna jest również bez recepty. Warto jednak, zwłaszcza w sytuacji kiedy mierzymy się z objawami ze strony okolic intymnych po raz pierwszy, skonsultować swoją sytuację z ginekologiem. Infekcje okolic intymnych mogą wywołać groźne powikłania i być szczególnie niebezpieczne na przykład dla kobiet w ciąży. Co więcej, infekcje okolic intymnych nieleczone lub nieodpowiednio leczone, mogą doprowadzić do poważniejszych dolegliwości takich jak zapalenie jamy macicy lub jajników.
Co więcej, niezwykle istotne jest, aby infekcje intymne były leczone u obojga partnerów, nawet jeżeli tylko u kobiety występują objawy. Po wykonaniu posiewu wymazu z pochwy i stwierdzeniu z jaką infekcją pochwy ma do czynienia pacjent, lekarz powinien dobrać odpowiednie leczenie zarówno kobiecie, jak i mężczyźnie, ponieważ mężczyzna może mieć bezobjawowy przebieg tego schorzenia. Dlatego mimo wyleczenia zapalenia pochwy i sromu u kobiety, w trakcie stosunku może się ona ponownie zarazić od swojego partnera.
Domowe sposoby na infekcje intymne
Bakteryjna waginoza czy kandydoza pochwy to infekcje intymne wywołane przez różne czynniki chorobotwórcze. Z tego powodu nie istnieją całkowicie domowe sposoby, którymi moglibyśmy wyleczyć objawy typowe dla infekcji powodowanych przez bakterie lub grzyby. Jeżeli jednak zmagamy się z nawracającym problemem zapalenia pochwy i sromu, możemy stosować leki dostępne w aptece bez recepty. Nawracające infekcje intymne dotyczą szczególnie kobiet w wieku reprodukcyjnym. Niektóre panie są w stanie już na podstawie zapachu wydzieliny z pochwy rozpoznać czy występuje u nich waginoza bakteryjna, czy kandydoza.
Najlepiej jednak wykorzystać w tym celu dostępne w aptekach bez recepty testy na infekcje intymne. Na podstawie pH pochwy wykorzystując taki test, możemy rozróżnić zapalenie bakteryjne od grzybicznego i na tej podstawie dobrać odpowiedni preparat. Obecnie w aptekach można znaleźć wiele różnych produktów dostępnych bez recepty, które niwelują objawy typowe dla infekcji grzybiczych bakteryjnych lub mieszanych. Leki na infekcje intymne dostępne bez recepty to przede wszystkim globulki dopochwowe, a także maści na infekcje intymne. Można je wykorzystać w pierwszym stadium stanu zapalnego, zwłaszcza jeżeli mamy do czynienia z częstymi nawrotami infekcji.
Zawsze jednak w sytuacji kiedy objawy mogące świadczyć o infekcji intymnej występują u nas po raz pierwszy lub jesteśmy w ciąży, lub mimo stosowania leków dostępnych w aptece bez recepty zgodnie z zaleceniami producenta, nasz stan nie poprawia się, wówczas powinniśmy udać się do lekarza ginekologa. Specjalista oceni, z jakim typem infekcji mamy do czynienia, pobierze ewentualnie wymaz z pochwy i zaproponuje leczenie.
Pamiętajmy, że nieleczone infekcje intymne mogą powodować szersze zapalenia w okolicy odbytu i cewki moczowej, a także narządów miednicy. Te z kolei mogą powodować zrosty wywołujące przewlekłe bóle, a także problemy z zajściem w ciążę. Należy mieć świadomość, że szczególnie niebezpieczne są infekcje kobiet w ciąży. Z uwagi na fakt już mogą one wywołać szereg komplikacji okołoporodowych, a nawet przedwczesny poród, powinny być zawsze leczone przez ginekologa. Kobiety w ciąży nie mogą więc wykorzystywać domowych sposobów, by poradzić sobie ze stanem zapalnym okolic intymnych.