USG tarczycy – kiedy warto wykonać badanie?

USG tarczycy, podobnie jak i inne rodzaje USG, wykonuje się przy pomocy aparatu ultrasonograficznego. Podczas badania pacjent kładzie się na plecach i odsłania szyję. Lekarz aplikuje na głowicę urządzenia specjalny żel. Następnie przesuwa on ją po szyi pacjenta, zmieniając w międzyczasie kąt przyłożenia oraz stopień nacisku. W wyniku rozchodzeniu się fal ultradźwiękowych oraz ich odbijania, na ekranie zostaje zwizualizowany przekrój badanego gruczołu.

USG tarczycy – jakie informacje pozwala uzyskać?

Badanie pozwala lekarzowi zmierzyć wielkość tarczycy, określić jej usytuowanie, kształt oraz strukturę miąższu. Dzięki USG może on również ocenić lokalizację ewentualnych zmian ogniskowych, ich wielkość, kształt oraz samą echogeniczność. Ponadto jest on w stanie powiedzieć więcej o budowie, położeniu oraz patologii węzłów chłonnych, które znajdują się obok tarczycy. USG tego gruczołu pozwala lekarzowi określić też najlepsze miejsce nakłucia podczas biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej oraz pobieraniu materiału do badania cytologicznego.

Kiedy warto wykonać USG tarczycy?

Na badanie powinny zgłosić się osoby, u których w rodzinie występował już nowotwór tarczycy lub inne choroby tego gruczołu. Profilaktycznie warto to robić raz na rok. Wynika to z tego, że szybkie rozpoznanie nowotworu złośliwego daje 90 proc. szans na powrót do zdrowia. Osoby, u których nie występowała ta choroba w rodzinie, powinny badać się przynajmniej raz na kilka lat. Regularnie powinny poddawać się mu również osoby po radioterapii okolicy szyi, którą wykorzystuje się w ramach leczenia innych nowotworów.

Lekarze zalecają wykonanie USG pacjentom z objawami niedoczynności lub nadczynności tego gruczołu, a także z nieprawidłowym stężeniem hormonów. Przeprowadza się je także w ramach badań kontrolnych, u pacjentów, u których zdiagnozowano choroby tarczycy. Pozwala ono monitorować stan osób po usunięciu guzów i nowotworu tarczycy, a także wcześniej rozpoznanych zmian w jej obrębie. Badanie wykorzystywane jest także w diagnostyce choroby Hashimoto oraz choroby Gravesa-Basedowa.

Wyniki USG tarczycy – jak należy je interpretować?

Poniżej opisujemy, jak należy interpretować wyniki USG tarczycy.

Nieprawidłowa wielkość i położenie tarczycy w USG tarczycy

Prawidłowe wymiary tarczycy to 20x20x70 mm. U kobiet są one jednak często mniejsze za sprawą cyklu menstruacyjnego i ciąży. Jednak czasem tarczyca jest wyjątkowo mała. Może się wówczas zdarzyć, że nie produkuje ona odpowiedniej ilości hormonów i występuje wówczas tzw. niedoczynność tarczycy. Czasem podawana jest na wynikach badań również objętość tarczycy, która powinna wynosić u kobiet do 18 ml, natomiast u mężczyzn – do 25 ml. Odpowiednie położenie powinno być określone jako „typowe”.

Zmiana ogniskowa w USG tarczycy

Stwierdzenie to oznacza, że wykryto pojedynczą zmianę, może to być np. torbiel lub guz lity. Ważne, że może być to zarówno zmiana łagodna, jak i złośliwa.

Zmiana hiperechogeniczna w USG tarczycy

Można ją rozpoznać po tym, że jest jaśniejsza w porównaniu struktur, które ją otaczają. Wskazuje to na obecność bitych i twardych zmian, np. zwapnień.

Zmiana hipoechogeniczna w USG tarczycy

Zmiana ta jest ciemniejsza od obszaru, który ją otacza. Często wskazuje na miękkie zmiany o zwiększonym ukrwieniu, są to np. guzy lite (łagodne lub złośliwe). Jeśli u pacjenta występują już guzki tarczycy, wiąże się to z nieco podwyższonym ryzykiem pojawienia się nowotworu tego gruczołu.

Obszar bezechowy w USG tarczycy

Oznacza istnienie zmiany nieodbijającej ultradźwięków. Najczęściej związane jest to z obecnością płynu (torbieli).

Zwapnienia w USG tarczycy

Zwapnienia to skupiska, które odkładają się w miąższu tarczycy lub guzkach. Ich obecność wskazuje na podwyższone ryzyko pojawienia się nowotworu tego gruczolu. Można wyróżnić dwa podstawowe rodzaje zwapnień: mikrozwapnienia oraz makrozwapnienia. Wielkość mikrozwapnień wynosi mniej niż 2 mm, natomiast makrozwapnień – więcej niż 2 mm.

Niejednorodny miąższ tarczycy w USG tarczycy

Taka zmiana oznacza patologiczne zmiany w miąższu tarczycy. Ten powinien być jednorodny, jednolity oraz normoechogeniczny. W większości przypadków zmiany te związane są z wolami, guzkami bądź też zwłóknieniami.

Wole guzkowe w USG tarczycy

Wole guzkowe oznacza powiększoną tarczycę o niejednorodnym miąższu, w którym znajdują się guzki.

Wole miąższowe w USG tarczycy

Taki wynik wskazuje na powiększenie tarczycy, ale o jednorodnym miąższu, bez jakichkolwiek guzków.

Zmiana gąbczasta w USG tarczycy

Oznacza to obecność zmian litowo-płynowych, z przewagą płynu. Zwykle nie są one złośliwe.

Zmiany typu „white knight” w USG tarczycy

To hiperechogeniczne zmiany o niewielkich rozmiarach, pojawiają się w miąższu tarczycy, w którym występuje stan zapalny. Zmiany te nie są zazwyczaj złośliwe.

Przerost wieloguzkowy w USG tarczycy

Jest efektem łączenia się ze sobą zmian o niewielkich rozmiarach. W wyniku tego powstają najczęściej zmiany łagodne.

Nieregularna granica zmiany w USG tarczycy

W tym przypadku granica zmiany ogniskowej jest wyraźna, jednak jej struktura jest pofalowana lub zazębiona. Może być to związane ze zmianą złośliwą.

Jak się przygotować do USG tarczycy?

Jak się okazuje, nie trzeba się jakoś szczególnie przygotowywać do badania. Warto wziąć ze sobą wyniki poprzedniego USG, scyntygrafii tarczycy lub tego wskazującego stężenie hormonów we krwi. Przed badaniem należy zdjąć biżuterię z szyi, a więc wszelkie wisiorki, łańcuszki, korale. Lepiej zrezygnować z golfów, ponieważ szyja powinna być odsłonięta. W trakcie badania należy mieć z kolei lekko odchyloną głowę. Ze względu na to, że USG jest bezbolesne i bezinwazyjne, można je przeprowadzać u dzieci i kobiet w ciąży. Nie istnieją do tego żadne przeciwwskazania.