Jak odpoczywać, by wracać z wakacji z nową energią?
Wraz z początkiem lata wielu z nas uda się na urlopy, wycieczki lub zaplanuje wolny czas z bliskimi. Chcemy odstresować się, poczuć lepiej i odzyskać nową energię do działania. Często jednak się to nie udaje – pomimo starań wciąż chodzimy zmęczeni – psychicznie lub fizycznie. Dlaczego?
Dlaczego się nie regenerujemy?
Przyczyny ciągłego zmęczenia i niewystarczającej regeneracji mogą być przynajmniej dwa – albo źle odpoczywamy, albo nie dajemy sobie pozwolenia na odpoczynek. To pierwsze dotyczy głównie sposobu, w jaki odpoczywamy i tego, gdzie są nasze myśli i emocje w wolnym czasie przy założeniu, że naprawdę chcemy i zamierzamy odpocząć. Druga sytuacja ma miejsce wtedy, gdy uważamy, że nie mamy czasu, prawa do odpoczynku lub że z różnych innych przyczyn relaks to zły pomysł. W takich sytuacjach najczęściej unikamy relaksujących czynności, nie dajemy sobie wolnego czasu, spokojnej przestrzeni albo… dajemy ją sobie, jednocześnie samych siebie sabotując. Zdarzało Ci się nagminnie odbierać telefony lub sprawdzać skrzynkę mailową będąc jednocześnie na plaży z przyjaciółmi? O tym właśnie mówimy. Taki wypoczynek nie jest właściwie odpoczynkiem (w sensie psychologicznym), bo myślami cały czas jesteśmy w akcji a nasze ciało odbiera to jako sygnał stresowy… jest to przeciwieństwo relaksu.
Szkoda czasu
To powszechny mit powielany przez rodziny, znajomych, szefów – musisz dawać z siebie wszystko (w domyśle – to, co robisz, to za mało). Ciągle jest za mało, żebyś był/była kimś. Musisz zasłużyć. Musisz biec. Ktoś inny działa 15 godzin na dobę a Ty? Po 8 godzinach zmęczony? Bzdura, weź się w garść!
Kto choć raz nie słyszał lub nie pomyślał o różnych aktywnościach w podobny sposób, prawdopodobnie nie potrzebuje tego artykułu. Jeśli jednak zaciekawił Cię tytuł i wciąż go czytasz, prawdopodobnie wiesz, o czym mowa. Skutkiem myślenia, że musimy się nadwyrężać, żyjąc w ciągłym biegu i chronicznym zmęczeniu jest ciągła presja. Ciągłe poddawanie się presji i wyczerpanie to prosta droga nie tylko do obniżenia się motywacji, nastroju i ogólnej jakości życia, ale też zdrowia. Zarówno tego rozumianego psychologicznie (bo może prowadzić do stanów depresyjnych, lękowych czy wypalenia zawodowego), ale również fizycznie, ponieważ zmęczenie i skutki stresu wpływają na nasze ciało, destabilizując chociażby gospodarkę hormonalną, upośledzając układ odpornościowy i często bywają źródłem objawów ze strony układu trawiennego, bezsenności czy bólów głowy.
Czy biorąc pod uwagę wszystkie te skutki – naprawdę brak odpoczynku przyczynia się do większej odporności? Jest wręcz odwrotnie! Badania dowodzą, że zmęczeni jesteśmy mniej produktywni, obniżają się nasze zdolności poznawcze (intelektualne), wydłuża się czas reakcji, pogarsza się pamięć i koncentracja, spada energia, motywacja i zdolność do znoszenia stresu. Nie wspominając już, że z przeziębieniem, migreną czy bolącym brzuchem również nie zdziałamy wiele.
Pozwól sobie na odpoczynek
Proponuję Ci pewne proste ćwiczenie. Przywołaj w myślach osobę, która jest dla Ciebie bardzo ważna – taką, która wzbudza w Tobie pozytywne odczucia i której życzysz dobrze. Następnie spójrz na poprzedni akapit. Wyobraź sobie, że to ta osoba obciąża się w taki sposób, nie dając sobie prawa do czasu dla siebie, odpoczynku, czuje się stale zmęczona… co czujesz, co chciałbyś powiedzieć takiej osobie? Czy z taką samą troską potrafisz zwrócić się do siebie? Powiedzieć z życzliwością “dość już zrobiłeś – zatrzymaj się, wystarczy” albo “nie musisz aż tyle, zobacz, ta herbata naprawdę smakuje wspaniale”? Łatwo? Trudno?
Wielu z nas łatwiej pozwala sobie na dbanie o pracę, obowiązki lub innych ludzi, niż troskę o siebie. Wyobrażamy sobie, że inni będą nas za to doceniać, jednak w praktyce to może nas wykańczać. Odpoczynek, czas na uspokojenie, oczyszczenie myśli, zabawę, robienie niczego – wszystko to w pewnej ilości jest tak samo ważne, jak sen czy jedzenie – to fizyczne i psychiczne ładowanie baterii. W dłuższej perspektywie to naprawdę konieczność, nie przywilej.
Zastanawiasz się, jak poradzić sobie ze stresem i dobrze odpocząć?
-
- Zmęczenie dotyczy nie tylko ciała, ale też umysłu – możesz być przeciążony myślami, emocjami, stresem, nadmiarem informacji, wydarzeniami w relacjach itp. – to zupełnie normalne
- Zwracaj uwagę na swoje samopoczucie – ciało i umysł wysyłają Ci sygnały o przeciążeniu, ale trzeba chcieć je usłyszeć
- Do myślenia w kategoriach “muszę” dołącz myślenie o tym, czego chcesz
- Spędzaj czas w otoczeniu natury
- Jeśli widzisz osoby, które zdają się “dawać radę we wszystkim” – przypomnij sobie, że każdy musi ładować baterie, aby być wydajnym – to nie jest sygnał słabości, ale nieodłączna i normalna cecha bycia człowiekiem.
- Świadomie stwórz sobie przestrzeń – planuj czas przeznaczony na odpoczynek i zatrzymanie się – niech ten czas będzie zatrzymaniem nie tylko ciała, ale przede wszystkim regulacji samopoczucia (natłoku myśli, emocji)
- Myśl o relaksie i odpoczynku jako o czymś absolutnie koniecznym dla wszystkich, a nie o przywileju – bo tak jest.
- Zapoznaj się z technikami uważności i treningami relaksacji
Ośrodek Psychoterapii i Pomocy Psychologicznej “Pomarańczowe Ja”
ul. Czajcza 2A/13
61-546 Poznań
Telefon: 515 321 007