Co to jest nietolerancja pokarmowa i jak ją rozpoznać?
W ostatnich latach obserwuje się wzrost występowania alergii i nietolerancji pokarmowych. Jest to ważny problem dotyczący m.in. dzieci. Wzrasta także świadomość w tym zakresie oraz zainteresowanie badaniami. Odpowiednia diagnostyka, pomoc specjalisty oraz indywidualna dieta wpływają korzystnie na ograniczenie niekorzystnych reakcji organizmu i poprawienie komfortu życia.
Alergia a nietolerancja pokarmowa – czym się różnią?
Alergia pokarmowa jest odpowiedzią układu odpornościowego organizmu po spożyciu danego produktu, niewystępująca podczas wyeliminowania go z jadłospisu. W przypadku nietolerancji pokarmowych nadwrażliwość nie jest związana z czynnikami immunologicznymi. Może wystąpić na skutek przyjmowanych antybiotyków, stresu, przebytej radioterapii lub chemioterapii oraz infekcji bakteryjnych czy wirusowych.
Zarówno alergia, jak i nietolerancja mogą mieć podobne symptomy, dlatego wiele osób je ze sobą myli. Objawy alergii pokarmowych pojawiają się nawet już po kilku minutach od spożycia alergenu, natomiast w przypadku nietolerancji mogą być opóźnione i wystąpić po kilku godzinach lub nawet dniach. Przy nadwrażliwości pokarmowej nadmiernie produkowane są przeciwciała IgG. Reakcja organizmu na dany składnik pokarmowy może być różna. Zazwyczaj jest to zmęczenie, zawroty i bóle głowy, zmiany skórne, nudności oraz dolegliwości ze strony układu pokarmowego: biegunka, zaparcia i wzdęcia.
Bardzo często w dzieciństwie występuje alergia na białka mleka. Częściej od alergii obserwuje się nietolerancje pokarmowe. Szacuje się, że dotykać mogą nawet 20% populacji. Jedna z najczęściej występujących nadwrażliwości dotyczy laktozy, spowodowana jest niedoborem enzymu laktazy. Nie tylko produkty spożywcze, ale także dodatki do żywności np. glutaminian sodu lub siarczyny mogą wywoływać nietolerancję. Często nietolerancje obserwuje się u pacjentów zmagających się z zespołem jelita drażliwego (IBS).
Do najczęstszych alergenów zalicza się:
- mleko krowie,
- jaja,
- orzechy,
- soja,
- skorupiaki,
- ryby.
Często obserwowane nadwrażliwości pokarmowe:
- laktoza (mleko i produkty mleczne),
- gluten,
- jaja,
- fruktoza,
- siarczany.
Jakie badania wykonać na nietolerancje pokarmowe?
Przede wszystkim zalecana jest obserwacja organizmu i jego reakcji na dany produkt spożywczy. Diagnostyka nietolerancji pokarmowych powinna obejmować badanie przeciwciał klasy IgA i IgG. Można je wykonać poprzez specjalne testy żywieniowe. Jak się przygotować do takich badań? Testy najczęściej przeprowadzane są poprzez pobranie krwi w placówce lub w domu (w zależności od testu) i wysłanie do laboratorium. Przeczytaj więcej o testach na nietolerancje pokarmowe na Zdrowegeny.pl.
Część testów dostępnych na rynku jest niestety wątpliwej jakości. Warto zastanowić się co chcemy zbadać i wybrać odpowiedni test z certyfikatem, charakteryzujący się wysoką czułością oraz swoistością. W niektórych przypadkach zalecane mogą być inne badania np. endoskopia.
Czy można zapobiec nietolerancjom pokarmowym? Jak wygląda leczenie?
Po potwierdzeniu alergii lub nietolerancji pokarmowej na dany składnik pożywienia najczęściej zalecane jest wprowadzenie diety eliminacyjnej, całkowicie wykluczającej dany składnik lub diety ograniczającej jego spożycie. Warto skonsultować się z odpowiednim specjalistą np. dietetykiem, który pomoże zmienić nawyki żywieniowe oraz zmodyfikować jadłospis. Często wraz z wiekiem obserwuje się rozwinięcie tolerancji u dzieci np. na jaja kurze lub mleko, dlatego warto monitorować organizm i jego reakcje na dany składnik pokarmowy.
Osoby obserwujące u siebie niekorzystne objawy ze strony organizmu i podejrzewające nietolerancje, często bez badań i konsultacji ze specjalistą wprowadzają restrykcyjne diety eliminacyjne. Skutkować może to niedoborami składników odżywczych i mineralnych oraz niedożywieniem.
