Menu

Kiedy robić badania prenatalne?

3 minuty czytania
Kiedy robić badania prenatalne?
fot. Pixabay.com
0

Wiele z nas ciężarnych słyszało hasło badania prenatalne, ale nie ma pewności, czym są i kiedy można je wykonać. Istota badań polega na jak najwcześniejszym wykryciu ewentualnych wad i nieprawidłowości w rozwoju płodu, by móc podjąć skuteczne leczenie. Dodatkowym argumentem jest sprawdzalność diagnostyki pierwszego trymestru, która wynosi około 90%. Zatem nie masz się co zastanawiać nad ich celowością i zdecyduj się na te, które twoim zdaniem będą najwłaściwsze.

0

Wybór odpowiedniego rodzaju procedury, którą chcemy przeprowadzić nie jest jednak prosty. Mamy bowiem do wyboru dwa katalogi: metody inwazyjne i nieinwazyjne, w ramach których oferowane są kolejne badania wymagające decyzji naszej, bądź lekarza.Warto jednak pamiętać o tym, że badanie nieinwazyjne (przesiewowe) określają jedynie ryzyko wystąpienia wad, natomiast dopiero metody uważane za inwazyjne (rozstrzygające), pozwalają ostatecznie wytypować chorobę. Te ostatnie uważane są za ryzykowne, gdyż niosą za sobą ryzyko poronienia. Dlatego też lekarze kierują na nie pacjentki tylko w przypadku stwierdzenia, we wcześniejszych badaniach, ryzyka nieprawidłowości większego niż 1 na 300.

Prenatalne badania nieinwazyjne

Najpowszechniejszą metodą oceny wad płodu jest USG genetyczne, wykonywane między 11 a 14 tygodniem ciąży. Podczas badania na wyspecjalizowanym sprzęcie, lekarz dokładnie bada parametry płodu (m.in. przezierność karkową), by móc wykryć większość wad serca, wodogłowie, czy przepukliny rdzeniowe i brzuszne. Polskie Towarzystwo Ginekologicznego zaleca każdej ciężarnej wykonanie badania ultrasonograficznego minimum 3-krotnie podczas każdego z trymestrów ciąży.

Wśród badań nieinwazyjnych najpopularniejszy (zaraz po USG), jest Test PAPP-A (połączony/podwójny). To badanie wykonywane między10 a 14 tygodniem ciąży, bada ryzyko wystąpienia Zespołu Downa, Edwardsa i Patau. Za pomocą programu komputerowego, lekarz, w oparciu o wiek matki, ocenia ryzyka wystąpienia wady, po badaniu próbki krwi matki i wykonaniu USG płodu pod kątem przezierności karkowej i wieku płodu. Na wynik czekamy do kilku dni. Niestety, tak samo ujemny wynik testu nie gwarantuje urodzenia dziecka zdrowego, jak i dodatni nie przesądza o urodzeniu dziecka chorego. Jest to badanie poglądowe, będące wskazaniem do dalszej diagnostyki.

Jeśli mamy podejrzenie Zespołu Downa, można zdecydować się na test potrójny, którego czułość w tym przypadku wynosi 60%. Tu również, na podstawie wieku matki oraz oznaczeniu w krwi poziomu alfa-fetoproteiny (AFP), beta hCG i wolnego estriolu, ryzyko wady oblicza program komputerowy. Na badanie zdecyduj się między 15 a 22 tygodniem ciąży. Wyników oczekuj po kilku dniach.

Doskonalszą od testu potrójnego, metodą wykrywania wad płodu jest test zintegrowany. Stanowi on połączenie testu PAPP-A w 11-13 tygodniu ciąży i testu potrójnego w 15-20 tygodniu ciąży. Tak jak w dwóch poprzednio wskazanych badaniach, wykorzystuje program komputerowy do obliczenia łącznego ryzyka wystąpienia wad. Mówi się o sprawdzalności tego badania na poziomie 90%.

Prenatalne badania inwazyjne

Biopsja trofoblastu(który przekształci się w łożysko), polegająca na nakłuciu tej struktury przez powłoki brzuszne lub za pomocą cienkiego cewnika wprowadzonego do macicy przez kanał szyjki, pozwala na wykrycie wad chromosomalnych, np. Zespołu Downa. Wykonywana jest między 11 a 14 tygodniem ciąży, a na wyniki czekamy nawet do 10 dni. Badanie takie niesie za sobą niewielkie ryzyko poronienia oraz uszkodzenia płodu.

Z uwagi na ww. ryzyko, lekarze wolą kierować ciężarne, po 14 tygodniu ciąży, na amniopunkcję. Polega ono na nakłuciu powłok brzusznych pod kontrolą USG i pobraniu płynu owodniowego, który posłuży następnie do hodowli komórek i badań genetycznych na nich. Taka skomplikowana procedura wiąże się z długim okresem oczekiwania na wyniki, trwającym do 3 tygodni. Warto jednak uzbroić się w cierpliwość, ponieważ badanie to ostatecznie wyklucza lub potwierdza wadę płodu.

Z kolei po 20 tygodniu ciąży można zdecydować się na kordocentezę. To analiza biochemiczna i genetyczna komórek krwi pępowinowej, pobranej przez powłoki brzuszne, pod kontrolą USG. Badanie to wykonywane jest w wysoce wyspecjalizowanych ośrodkach i tylko w szczególnych przypadkach. Wyniki uzyskamy do paru dni od pozyskania materiału.

Jeśli lekarz ma podejrzenie, że dziecko może mieć chorobę krwi, skieruje nas, między 18 a 20 tygodniem ciąży, na fetoskopię. Pozwala ona zbadanie morfologii dziecka, poprzez specjalny aparat optyczny, wprowadzany przez nakłucie jamy brzusznej. To wziernikowe badanie płodu, daje dodatkowo możliwość przeprowadzenia niektórych zabiegów chirurgicznych.

Z uwagi na zbyt ubogą, ogólnospołeczną akcję edukacyjną w tym zakresie, do niedawna sądzono, że badania prenatalne zarezerwowane są jedynie dla ciężarnych, które ukończyły 35 lat. Owszem, po przekroczeniu tego wieku, wzrasta istotnie prawdopodobieństwo wystąpienia wad. Lecz szacuje się, że poniżej tej granicy wiekowej, diagnozuje się szereg innych nieprawidłowości, szczególnie u matek młodocianych. Dodatkowo Narodowy Fundusz Zdrowia refunduje, w ściśle określonych przypadkach, takie badania, po wcześniejszym dostarczeniu skierowania od lekarza prowadzącego.

Zatem, jeśli m.in. ukończyłaś 35 lat lub urodziłaś wcześniej dziecko z wadą genetyczną/uszkodzeniem ośrodka nerwowego lub ty/twój partner jesteście nosicielami chorób genetycznych, wtedy nie jesteś zobowiązania do pokrycia kosztów badań. Zawsze jednak warto porozmawiać ze swoim lekarzem o ewentualnym skierowaniu lub przejrzeć zakres swojego pakietu medycznego, pod kątem bezkosztowych badań prenatalnych.

Skomentuj

Czytaj także

Obserwuj nas na Facebooku!

Newsletter

Bądź zawsze na bieżąco z iWoman! Zapisz się do bezpłatnego newslettera.

Zapisz się
Uwielbiamy ciasteczka! Dlatego wykorzystujemy pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień i wyłączyć ciasteczka. Rozumiem